Lokomotywa wedle definicji stanowi pojazd szynowy z własnym napędem, który służy ciągnięciu bądź pchaniu innych wagonów po torach. Generalnie nie jest ona wykorzystywana do przewozu ładunków, choć znaleźć można lokomotywy, które zawierają przedział bagażowy. Jeśli lokomotywa zostaje rozbudowana o przedziały służące przewozowi osób, to mówi się już o wagonie silnikowym. Może być jedno, dwu, a nawet wieloczłonowa. Jeśli stanowi integralną część składu pociągu, jak na przykład TGV lub ICE, mówimy wtedy o lokomotywie zespołowej, noszącej niekiedy również nazwę głowicy napędowej. Wyróżnia się dwa główne podziały lokomotyw. Biorąc pod uwagę sposób napędu możemy mówić o lokomotywach parowych, spalinowych oraz elektrycznych, natomiast uwzględniając przeznaczenie eksploatacyjne lokomotywy, dzielimy je na pasażerskie, towarowe, manewrowe oraz uniwersalne. Każda z nich charakteryzuje się innym oznaczeniem. Różna może być także moc silników, jaka gości w lokomotywach. Ta, która ciągnie pociąg pasażerski zwykle opiewa na moc rzędu 1000 do 4000 kW. Z kolei TGV to już nawet znacząco wyższe wartości. W zależności od napięcia w trakcji wynoszą od 3400 do nawet 12200 kW. Lokomotywy w Polsce noszą różne oznaczenia literowe, w zależności od ich przeznaczenia.
